بیمه اتکایی مالی: ابزاری برای قرن ۲۱ / محسن قره خانی
بیمه اتکایی مالی را در گذشته محدود به برنامه ترمیم مالی و توانگری مالی صنعت بیمه می دانستند. ولی امروزه بیمه اتکایی مالی یا به بیان بهتر بیمه اتکایی سرمایه-محور به ابزاری با اهمیت فزاینده برای شرکت های با رشد زیاد و با رتبه اعتباری بالا تبدیل شده است.
رقابت در صنعت بیمه به حدی زیاد است که شرکتهای بیمه باید از هر فرصتی برای افزایش بازدهی و بهبود موقعیت خود از نظر نهاد ناظر، آژانس های رتبه بندی اعتباری، شبکه فروش، مشتریان و سهامداران استفاده کنند.بیمه اتکایی مالی، نقش مهمی در این فضا ایفا می کند.
بیمه اتکائی مالی چیست؟اگر بخواهیم متوجه تعریف بیمه اتکایی مالی شویم، بهتر است آن را با اتکایی سنتی مقایسه کنیم. زمانی اتکایی را مالی نام گذاری می کنیم که هدف اصلی آن قرارداد نیل به یک هدف تجاری خاص باشد. بیمه اتکایی مالی ابزاری برای اهداف خاص تجاری شرکت بیمه نظیر افزایش یا کاهش سرمایه قانونی و افزایش کارایی سرمایه است. مانند همه قراردادهای اتکایی این قرارداد هم شامل انتقال ریسک میشود. ولی اهداف تجاری مد نظر است و صرفاً هدف انتقال ریسک نیست و بیشترین اثر را بر ترازنامه شرکت بیمه می گذارد. بیمه اتکایی مالی یا محدود یا سرمایه-محور، تکه ای منعطف و به صرفه از پازل مدیریت سرمایه شرکت بیمه است.بیمه اتکایی مالی برخلاف اتکایی سنتی، مانع خروج بی رویه حق بیمه از شرکت واگذارنده میشود.
قرارداد اتکایی مالی را میتوان طوری تنظیم کرد که مازاد ارزش ویژه شرکت بیمه را افزایش دهد یا کاهش دهد یا اثری بر سرمایه نداشته باشد.تراکنش های اتکایی مالی معمولا به گونهای است که ریسک نهایی بیمه گر اتکایی هم کمتر می شود. بنابراین منجر به حق بیمه اتکایی کمتر می شود و از این نظر شبیه پوشش هزینه بدهی است، گویی شرکت واگذارنده از بیمه گر اتکایی، منابعی را برای مدتی معلوم قرض کرده است.
در بیمه اتکایی سنتی حجم قابل توجهی از ریسک و حق بیمه و خسارت خارج میشود و این فرصت را از شرکت بیمه می گیرد که با منابع حق بیمه در سالیان آتی بتواند سرمایه گذاری کند. بیمه اتکایی سنتی ریسک اعتباری بالایی دارد و باید در انتخاب بیمه گر اتکایی بسیار دقت کرد.
درعوض بیمه اتکایی مالی انعطاف پذیری بسیار زیادی دارد و معمولاً یا هزینه اولیه ندارد ویا هزینه اولیه بسیار کمتری در مقایسه با بیمه اتکایی سنتی دارد و قیمتگذاری آن به شدت رقابتی است .یک مثال ساده فرض کنید شرکت بیمهای در رشته مسئولیت محصول فعالیت می کند و میخواهد ۵۰۰ میلیون دلار برای پوشش خسارت های عادی کنار بگذارد که در طول ۵ سال پرداخت می شود.
در اینجا سه مسئله وجود دارد. اول اینکه الگوی خسارت مطابق انتظار نباشد و زیان دیدگان خیلی زودتر خسارت خود را مطالبه کند و پنج سال فرصت نداشته باشیم. دوم این که ممکن است مبلغ خسارت از ۵۰۰ میلیون دلار بیشتر شود . مسئله سوم اینکه چرا این پول را کنار بگذاریم در حالیکه می توانیم آن را سرمایه گذاری کنیم و از منافع آن استفاده کنیک. در یک چنین شرایطی بیمه اتکایی مالی یا محدود، بهترین گزینه است.
به این صورت که بیمه گر اتکایی وجوه مورد نیاز را می پردازد هزینه بهره را به عنوان حق بیمه طی ۳ سال معمولاً به طور فصلی دریافت میکند. با این کار شرکت بیمه می تواند ریسک خیلی بزرگ در آینده را به هزینههای معلوم درحالحاضر تبدیل کند و با این کار علاوه بر جلوگیری از خروج بی رویه حق بیمه، به پایداری نتایج مالی کمک کند.